COPD is een afkorting voor het Engelse Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. COPD is een ongeneeslijke longziekte. De luchtwegen zijn blijvend vernauwd. Daardoor werken de longen steeds minder goed.
Verschijnselen
De eerste klachten van COPD ontstaan vaak pas na het veertigste levensjaar. U krijgt last van hoesten en opgeven van slijm. Ademen geeft een piepend en brommend geluid. U wordt sneller kortademig en moe, vooral bij inspanning zoals traplopen. Verkoudheid, griep en longontsteking geven extra veel klachten en gaan minder snel over. Bij (ernstige) COPD kan uw conditie snel achteruit gaat. U valt dan af, uw spieren worden slapper en dunner en kleine stukjes lopen wordt dan erg vermoeiend. Het kan zijn dat klachten als benauwdheid, hoesten en slijm opgeven onder bepaalde omstandigheden opeens veel erger worden bij verkoudheid, griep en andere luchtweginfecties; in prikkelende lucht zoals rook en bij lichamelijke inspanning. Sommige mensen met COPD zijn bang om het benauwd te krijgen en durven zich haast niet meer in te spannen. Toch is het goed om te blijven bewegen en uw conditie zo goed mogelijk te houden.
Oorzaak
COPD komt door een blijvende (chronische) ontsteking van het slijmvlies in de luchtwegen. Rook of prikkelende stofdeeltjes in de ingeademde lucht veroorzaken die ontsteking. Wanneer u jarenlang rookt of schadelijke stofdeeltjes inademt op uw werk, raken uw luchtwegen steeds meer beschadigd. De schade is blijvend: het slijmvlies herstelt zich niet meer. COPD komt niet door een allergie.
Behandeling
Door gezond te leven kunt u uw conditie verbeteren en ervoor zorgen dat u zich fitter voelt. Het stoppen met roken is het belangrijkst, in elk stadium van COPD. De chronische ontsteking van uw longen zal dan verminderen. U voorkomt zo nog ergere beschadiging. U merkt niet meteen verbetering. Het kan enkele maanden duren voordat u minder gaat hoesten en minder slijm opgeeft. Verkoudheden en luchtweginfecties zullen dan ook minder klachten geven. Hierdoor verslechtert de conditie van uw longen minder gauw.
Bewegen is heel belangrijk voor mensen met COPD. Beweeg minimaal een half uur per dag, bijvoorbeeld wandelen, fietsen of zwemmen. Stofzuigen, tuinieren of traplopen tellen ook mee. Ook al u van de inspanning kortademig wordt is het belangrijk om voorzichtig door te oefenen. Uw conditie zal altijd verbeteren. Als de inspanning u erg veel moeite kost, kunnen bepaalde ademhalingsoefeningen u helpen om het gevoel van kortademigheid te verminderen. Vermijd tevens prikkels die u benauwd maken, zoals verf-, bak- en braadlucht. Daarom is goede ventilatie van uw woon-, slaap- en werkruimte belangrijk. Mensen met COPD kunnen ook ernstig ziek worden door een virusinfectie van de luchtwegen, zoals griep. Door infecties kan de conditie van de luchtwegen verslechteren. Haal daarom ieder najaar de griepprik. Dat helpt om ernstige complicaties van de griep te voorkomen.
Medicijnen
COPD kan niet genezen. Medicijnen kunnen er wel voor zorgen dat u er minder (vaak) last van heeft. Bij sommige mensen met COPD lijken de longen door medicijnen minder snel te verslechteren. De meeste mensen met COPD gebruiken inhalatiemiddelen. Dit zijn medicijnen die u moet inademen. Ze werken rechtstreeks in op uw luchtwegen. Er zijn twee groepen inhalatiemiddelen: luchtwegverwijders en ontstekingsremmers. Ontstekingsremmers verminderen de ontsteking van het slijmvlies in de luchtwegen.
Voeding
Bij COPD is het belangrijk om voldoende eiwitten binnen te krijgen. Onze spieren bestaan uit eiwitten en regelmatig is de spiermassa bij COPD-patienten onvoldoende. Het kost namelijk extra kracht om onder andere adem te halen met de ademhalingsspieren.
Als u ondergewicht heeft of afvalt, moet u opletten dat u gedurende de dag voldoende eet. Neem minstens drie keer per dag een gezonde maaltijd. Bij overgewicht is het belangrijk om gezond te eten en meer te bewegen. Met een gezond gewicht voelt u zich fitter en heeft u meer energie. Dat kan enorm schelen bij kortademigheid.